Cuba, Caraibïsche sferen onder een bewogen geschiedenis!

Karin van Rossum op 10 March 2001
Cuba is een zeer bijzonder authentiek land waar nostalgie hoogtij viert. Het eiland wordt voor een kwart door bergen in beslag genomen en het tussenliggende gedeelte is een laagvlakte met suikerriet en citrusplantages. Het land kent een bewogen geschiedenis, die overal op het eiland nog voelbaar en aanwezig is. Daar wil ik u graag iets over vertellen:

We begonnen de negendaagse rondreis in Havana, een prachtige koloniale stad vol oude gebouwen en monumenten dat op de Wereld Erfgoed lijst staat van Unesco. Helaas is veel vervallen en slecht in de verf, maar daar gaat de komende jaren aan gewerkt worden.

Vanuit Havana reden we, overigens met een prima bus, richting Vinales Vallei. We waren, naast af en toe een boerenkar getrokken door een os of paard, de enigen op de Highway. Het landschap bestaat uit mojotes, afgeslepen zuilen van een kalksteenplateau dat in de Juratijd ontstaan is. We bezochten een fabriek waar de tabak tot sigaren gerold worden en twee keer per dag luisteren de arbeiders daar naar een voorlezer (lectura) zodat de tijd wat sneller gaat. Overigens roken de Cubanen net zo weinig sigaren als wij op klompen zouden moeten lopen! Er zijn veel cuevos, grotten en in Montemar National park namen we de boot naar Guama, een nagebootst indianen dorp dat ons aan Pacahontas deed denken.

In Santa Clara bezochten we het mausoleum van Che Guevara, de volksheld van Cuba. De afscheidsbrief van Che aan Castro staat op het Plaza de la Revolucion op stenen gebeiteld. Een mooie oefening om mijn Spaans te testen!

Via Sancti Spiritus naar Trinidad, de mooiste stad van Cuba. Het centrum is nauwelijks veranderd, koloniale architectuur, rode tegeldaken, klinkerstenen, je waant je middenin de suikercultuur en slavenhandel. Ook dit is een Werelderfgoed van Unesco. Vanaf de prachtige Plaza Major slenterden we de achteraf straatjes door, waar we in de koloniale huizen nog prachtige kroonluchters zagen hangen waarvan de mensen geen idee hadden wat de waarde ervan was.

In Bayama doken we even een bibliotheek binnen, waar de boeken keurig gekaft in bruin papier op een rij stonden. Veel auto stonden er vanwege gebrek aan benzine, aan de kant. Juweeltjes van Cadillacs vaak met een Lada motor erin, de Cubanen weten overal raad op. We bezochten de Moncada kazerne, met de kogelgaten van de mislukte aanval van Fidel nog in de muren, in Santiago de Cuba. Het Cementario Santa Ifgenia, met het graf van Jose Martí, journalist, dichter en vrijheidsstrijder waarvan in elk dorp wel een beeld staat. De tekst van Guantanamera is van hem. Overal hoor je dit dan ook spelen, son, rumba, salsa, cha cha, cha het is er ontzettend vrolijk. Heel bijzonder vond ik ook de Casa de la Trova, de bakermat van o.a. de Buena Vista Social Club, waar een band speelt, iedereen naar binnen kan lopen om te zingen en te dansen. Op een plattelandsschool brachten we pennen en schriften waar ze ontzettend blij mee waren want er werd tot nu toe met een krijtje op een lei geschreven. Ook het Castilla de Moro, met piraat Piet Hein die er de Spaanse zilvervloot versloeg wordt bezocht.

Ook kochten we af en toe de Granma, de communistische partij krant en de enig krant destijds in Cuba. Door deze te lezen krijg je meer een indruk van wat er op het eiland speelt. Het laatste stuk naar Holguin reden er we regelmatig Hollandse bussen langs met het opschrift Utrecht of Geen Dienst. De dagen aan het strand brengen we door in Guardalavaca, waar we niet voor een groot internationaal hotel gekozen hadden maar een hotel waar ook Cubanen welkom waren. Het lag er prachtig, een bar in het zwembad, en gelijk aan het strand. Heerlijk met de catamaran de zee op en als echte Nederlanders hadden we er natuurlijk ook fietsen gehuurd! Op het strand hadden we veel contact met de Cubanen en omdat we wat Spaans spraken konden we elkaar het hemd van het lijf vragen. Heel gelukkig waren ze met onze afgedankte kleding, zeep en paracetemol, wat waren ze dankbaar! We hadden voor Guardalavaca gekozen omdat het authentieker en minder toeristisch is dan Varadero, waar een keten van internationale hotels naast elkaar liggen en waar vroeger de (Amerikaanse) casino’s waren.

Ik kan iedereen aanraden dit bijzondere land te bezoeken, Dit is een impressie van Cuba 12 jaar geleden, inmiddels is er veel veranderd en verbeterd maar de bijzondere sfeer is er nog altijd!